هوش هیجانی یا EQ چیست؟
هوش هیجانی یا EQ چیست؟
هوش هیجانی که با نام های هوش عاطفی یا EQ هم شناخته می شود به معنای شناخت و کنترل کردن عواطف، احساسات و هیجانات هر فرد می باشد.
هوش هیجانی در واقع مجموعه گسترده ای شامل خصوصیات و مهارت های فردی می باشد که معمولا به دو دسته مهارت های بین فردی و درون فردی تقسیم میشود. در سال ۱۹۹۰ برای اولین بار اصطلاح هوش عاطفی توسط یک روانشناس به اسم Peter Salovey مطرح شده بود.
پیتر اعتقاد داشت افرادی که دارای هوش هیجانی هستند، این توانایی را دارند که عواطف خود و همچنین دیگران را کنترل کنند.
بر اساس مفهومی که هوش هیجانی بیان می کند، موفقیت افراد به مواردی مثل توانایی کنترل خود، پشتکار و سازگاری با دیگران و همچنین مهارت برقراری ارتباط بستگی دارد.
توانایی درک کردن و شناختن احساسات فردی که همان خودآگاهی می باشد، نقش بسبار مهمی در هوش هیجانی دارد. با شناختن دقیق تر احساسات فردی می توانید بر اعمال، احساسات و یا حالات دیگران تأثیر بگذارید.
تعریف ساده تر هوش هیجانی:
هوش هیجانی در واقع تعریف دیگری از هوش می باشد که به موضوع هیجانات و احساسات فرد می پردازد.
اولین بار روانشناس مطرح ادوارد ثورندایک در سال 1920 مفهوم هوش اجتماعی را بیان کرد و آن را اینگونه تعریف کرد : هوش اجتماعی عبارت است از توانایی ادراک و مدیریت کلیه مردان و زنان جامعه بشری برای داشتن رفتار خردمندانه در حین روابط انسانی.
طبق تعریفی که در بالا ذکر شد، معنای هوش هیجانی از دیدگاه کاربردی آن اینگونه است: به کمک هوش هیجانی می توان درک درستی از رفتار های خودتان و دیگران داشته باشید و در ارتباطات اجتماعی که با آنان دارید مورد استفاده قرار دهید.
اولین تعریف رسمی که از هوش هیجانی ارائه شد توسط جان مایر و پیتر سالووی بود و عبارت بود از:
قابلیت نظارت و پایش احساسات و هیجانات خود و دیگران و تشخیص هر یک و استفاده از این اطلاعات به عنوان راهنما.
اما امروزه هنوز هم یک تعریف واحد برای هوش هیجانی وجود ندارد و دائما صاحب نظران گوناگون تعاریف متفاوت و متعددی در مورد مفهوم هوش هیجانی ارائه می دهند و نمی توانیم بگوییم کدام تعریف صحیح و کدام تعریف غلط است. در هر کدام از تعاریف نکات درستی وجود دارد که متناسب با زاویه دید هر صاحب نظر بیان شده است.
این مطلب را هم بخوانید: تعریف هوش چیست؟
سه نوع هوش هیجانی وجود دارد:
1- هوش هیجانی درون فردی
2- هوش هیجانی بین فردی
3- هوش هیجانی ترکیبی از نوع اول و دوم
1- هوش هیجانی درون فردی:
به قابلیت شناخت و درک کردن احساسات خود هوش هیجانی درون فردی گفته می شود. شاید مسئله ساده ای به نظر برسد ولی خیلی از آدم ها از توانایی درک کردن احساسات واقعی خودشان یا خصوصیات رفتاری خود را ندارند. هوش درون فردی اصلا به معنی جلوگیری کردن از احساسات انسان ها نمی باشد، فقط به شما کمک می کند تا احساسات واقعی خودتان را بهتر بشناسید و در شرایط هایی که حس می کنید احتیاج به کمک دارید از افراد کاربلد و دلسوزی درخواست کمک کنید.
2- هوش هیجانی بین فردی:
هوش هیجانی بین فرد برعکس مورد قبلی می باشد و به خود فرد ارتباطی ندارد و در واقع مربوط به توانایی درک احساسات اطرافیان می باشد. برای بازاریاب ها و مدیران فروش این مورد بسیار کاربردی است و باید آن را تقویت کنند. زیرا این افراد باید به دیگران انرژی مثبت منتقل کنند و احساسات طرف مقابل خود را به خوبی درک کنند و بر اساس احساسات طرف مقابل صحبت ها یا رفتارهای خودشان را تنظیم کنند.
این یک قابلیت بی نظیر است که شما بتوانید دیگران را هم نظر با طرز فکر خود کنید و دقیقا کاربرد هوش هیجانی بین فردی همین می باشد.
اگر هنوز در دوره رایگان 7 اصل مهم در مدیریت مطلوب کسب و کار شرکت نکرده اید، کلیک نمایید. |
پیش تر گفتیم که مفهوم هوش هیجانی به شکل های مختلفی تعریف شده است و در هر تعریف، زاویه ها و جنبه های مختلفی از آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در پایان برای درک بهتر آن، چند نمونه از معروف ترین تعریفهای مربوطه به هوش هیجانی را برای شما ارائه میکنیم :
سالووی و مایر:
هوش هیجانی عبارت است از توانایی تشخیص و تفکیک احساسات و هیجانات خود و دیگران، نظارت بر آنها و استفاده از این اطلاعات بهعنوان راهنمای تفکر و رفتار.
دنیل گلمن:
هوش هیجانی عبارت است از مجموعه توانایی هایی که به ما کمک می کنند تا هیجانات را در خود و دیگران، تشخیص دهیم و تنظیم کنیم.
ریچارد بویاتسیز
زمانی که هوشمندانه، آگاهانه و معقول از هیجانات خود استفاده کنیم، یعنی از هوش هیجانی برخورداریم.
دیدگاهتان را بنویسید