ویژگی های خلاقیت چیست؟
ویژگی های خلاقیت چیست؟ برای ورود به بحث خلاقیت و مدیریت، پس از دانستن تعریف خلاقیت که در مطالب قبلی به آن پرداختیم. (تعریف خلاقیت چیست؟) لازم است که با ویژگی های خلاقیت آشنا شویم. اینکه بدانیم اصلاً خلاقیت به معنای واقعی چه ویژگی ها و مزیت هایی دارد.
بنابراین، به شرح کوتاهی از این ویژگی ها می پردازیم:
خلاقیت، بنیانی انگیزشی دارد.
خلاقیت و انگیزه با یکدیگر در ارتباط هستند، به همین دلیل، حفظ خلاقیت در گرو حفظ انگیزه ی افراد است. فرد خلاق در انجام یک وظیفه، زمانی مبادرت به خلق افکار ابتکاری خواهد کرد که برای این کار محرک کافی داشته باشد. این محرک، چیزی جز تحریک درونی فرد نیست، یعنی جوششی از سر میل، شوق و رغبت.
این نکته ای است که در بحث خلاقیت و مدیریت باید مورد توجه قرار گیرد. به سخن دیگر، آدمی تا زمانی که احساس موثر و مفید بودن نکند، تمایل و رغبتی به انجام کار نخواهد داشت و انگیزه دادن به کارکنان می تواند این احساس را در آنها زنده کند.
خلاقیت مبتنی بر اراده ی آدمی است.
در حقیقت، خلاقیت حق انتخاب و قدرت تصمیم گیری برای انتخاب است. به اعتقاد صاحب نظران، آدمی این حق را دارد که در زندگی به انتخاب دست بزند و الگوی انتخاب خود را تعیین کند. آدمی این توان را دارد که رفتارهایی فارغ از تکرار انجام دهد و خود را از قید الگوهای تحمیلی از ناحیه ی طبیعت و محیط اجتماعی، آزاد نماید. اینکه برخی مدام دم از یاس و ناامیدی می زنند و مدام می گویند ما نمی توانیم، خودشان اینگونه می خواهند و تصمیم گرفته اند که قوه خلاقیت و تفکر خودشان را بدون استفاده قرار بدهند.
به جرات می توان گفت یکی از تفاوت های بارز افراد خلاق با دیگران در همین امر است، یعنی افراد خلاق به سادگی کنار نمی کشند و همواره به دنبال راهکاری جدید هستند.
این مطلب را هم بخوانید: خلاقیت در بازاریابی
خلاقیت، برنامه پذیر است.
مطالعات متعدد نشان می دهد که افراد خلاق در کار بر روی یک اندیشه یا اثر، نظم و تعهد (کار متمرکز و هدف دار) را دنبال می کنند. افراد خلاق به واسطه ی ذهن ترکیبی خود، عناصر مفقود و بی ارتباط را به هم پیوند می زنند. چنین عملی مستلزم یک برنامه و طراحی ذهنی است. به عبارت دیگر، تفکر خلاق از لحظه ی شکل گیری تا به ثمر رسیدن، برنامه و نقشه ای خاص را دنبال می کند و اینکه بگوییم فردی بدون هیچ برنامه ای و کاملاً از روی بخت و اقبال ایده می دهد و کارهایش را با خلاقیتی که دارد پیش می برد، در اغلب اوقات تفکری اشتباه است.
خلاقیت وابسته به محیط اجتماعی است.
بدون اغراق، خلاقیت در بسترهای مناسب اجتماعی پدید می آید. خانواده، مدرسه، سازمان ها و آداب و فرهنگ هر جامعه، بسترهای اجتماعی خلاقیت را تشکیل می دهند، این بسترها می توانند تأثیر مثبت و منفی بر خلاقیت اعمال کند.
در بستر منفی اجتماعی، خلاقیت در یک محدودیت مخرب قرار می گیرد. در این موقعیت، خلاقیت همواره با یک مقاومت در پذیرش مواجه است. در بستر مثبت اجتماعی، یک نوع آزادی و استقلال برای دستیابی به پاسخ های صحیح وجود دارد. افراد در این محیط، احساسی از مفید و مؤثر بودن به دست می آورند.
خانواده ها و سازمان هایی که سعی می کنند، محیطشان را به گونه ای ایجاد کنند که افراد آن محیط خلاق بشوند و یا بتوانند خلاقیت خودشان را شکوفا کنند، همواره سریع تر از دیگران رشد می کنند و به نتایج مطلوب دست می یابند.
این موضوع در سازمان ها ارتباط فراوانی با مدیران دارد و اگر مدیران بتوانند جو مناسب برای بروز خلاقیت را ایجاد کنند، می توانند با همکاری پرسنل و ایده هایی که دریافت می کنند به سادگی از پس مشکلات و مسائل سازمانی بربیایند.
خلاقیت دارای الگوی توزیع طبیعی است.
امروزه صاحب نظران معتقدند که خلاقیت مهارتی عام است و در بین تمام افراد وجود دارد. این که گاهی این ویژگی در برخی افراد مشاهده نمی شود دلیل بر عدم وجود آن نیست؛ بلکه بدان علت است که خلاقیت آنان فرصت مناسب برای بروز پیدا نکرده و بنابراین به سکون گراییده است.
مطالعه ی «ریچارد و کینی، نشان داده که اگرچه بروز خلاقیت، تابع تفاوت های فردی انسان هاست، حتی در افراد عادی نیز میزان قابل توجهی از خلاقیت (در سطح متوسط) وجود دارد.
خلاقیت، خود پدیدهای منحصر به فرد است؛ اما منحصر به افراد خاصی نیست. بنابراین، صحیح تر است که بگویم این توانایی و مهارت در همه وجود دارد و هر فردی خلاق است اما این خلاقیت بستگی به بروز آن توسط فرد دارد که همین بروز به عوامل مختلفی همچون شخصیت فرد، باور های او، محیط اطرافش و … دارد.
نتیجه گیری:
می توان گفت خلاقیت امری مهم است که هر فردی آن را دارد و تنها تفاوت افراد میزان استفاده آنها از توانایی ذهن و تفکرشان است که با تمرین می توان آن را بهبود داد. برای سازمان ها هم راهکارهای خلاقانه حل مسائل می تواند بسیار کاربردی باشد که در این راستا دوره مجازی حل مسئله با رویکرد شش کلاه تفکر یکی از بهترین آموزش ها و پیشنهادها می تواند باشد. با کلیک بر روی تصویر زیر توضیحات این دوره را مشاهده نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید