6 عامل تاثیر گذار در خلاقیت
6 عامل تاثیر گذار در خلاقیت : امروزه خیلی از افراد به دنبال راهکارهایی برای افزایش خلاقیت خودشان هستند و تلاش می کنند به هر طریقی فردی خلاق باشند. از سوی دیگر سازمان ها هم تلاش می کنند، افرادی را به کار بگیرند که خلاقیت بیشتری نسبت به دیگران داشته باشند، لذا خلاق بودن تاثیر بسزایی در رشد شغلی هم خواهد داشت. با توجه به این موارد دانستن نکاتی که می تواند خلاقیت را افزایش دهد، مهم و قابل توجه است.
روبرت جی استرنبرگ، و لبیندای اوهارا، در بررسی های خود شش عامل را در خلاقیت افراد موثر دانسته اند که در ادامه آنها را مرور می کنیم:
دانش:
داشتن دانش پایه ای در زمینه ای محدود و کسب تجربه و تخصص در سالیان متمادی. افرادی که در حوزه ای خاص کار کرده اند و دانش فنی آنها بالاست و در عین حال تجربیات مختلفی دارند، ایده های خلاقانه و کاربردی بیشتری به ذهنشان می رسد.
توانایی عقلانی:
توانایی ارائه ی ایده ی خلاق از طریق تعریف مجدد و برقراری ارتباطات جدید در مسائل. اینها می توانند از ذهنشان در شناسایی ایده های جدید کمک بگیرند و افرادی هستند که بخوبی می توانند مسائل را تحلیل کنند.
سبک فکری:
افراد خلاق عموما در مقابل روش ارائه شده از طرف سازمان و مدیریت ارشد، سبک فکری ابداعی را برمی گزینند. آنها سعی می کنند با تفکر در خصوص راه حل های مختلف و بررسی راهکارهای موجود، راهکار جدیدی را شناسایی کنند.
انگیزش:
افراد خلاق عموما برای به فعل در آوردن ایده های خود برانگیخته میشوند. شخصیت این افراد به گونه ای است که انگیزه بالایی برای یافتن ایده های جدید دارد و مدام به دنبال خلق راه حل های جدید و ابداعی است.
شخصیت:
افراد خلاق عموما دارای ویژگی های شخصیتی مانند مصر بودن، مقاوم بودن در مقابل فشارهای بیرونی و داخلی و نیز مقاوم بودن در مقابل وسوسه ی همرنگ جماعت شدن هستند. آنها اجازه نمی دهند روزمرگی، قوه تخیل و خلاقیت آنها را نابود کند.
محيط:
افراد خلاق عموما در داخل محیط های حمایتی بیشتر امکان ظهور می یابند. محیطی که از افراد برای ارائه ایده های خلاقانه حمایت می شوند و به آنها انگیزه داده می شود، فضای رشد را ایجاد می کند و باعث می شود، اگر فردی اندکی هم خلاق باشد، این ویژگی خودش را بروز دهد و آن را تقویت کند.
این محققان مشخص کردند که عمده ترین دلیل عدم کارایی برنامه های آموزش خلاقیت، تاکید صرف این برنامه ها بر تفکر خلاق به عنوان یکی از شش منبع موثر در خلاقیت می باشد. جایی که سایر عوامل نیز تأثیر بسزایی در موفقیت و شکست برنامه های آموزشی خلاقیت ایفا می کنند.
این مطلب را هم بخوانید: خلاقیت در بازاریابی
جورج اف نلره در کتاب هنر و علم خلاقیت برای خلاقیت مراحل چهارگانه: آمادگی، نهفتگی، اشراق و اثبات را ذکر کرده است.
از این دید، افراد خلاق ابتدا با مسئله یا یک فرصت آشنا شده و سپس از طریق جمع آوری اطلاعات با مسئله یا فرصت مورد نظر درگیر می شوند و آن را مورد بررسی قرار می دهند. در مرحله ی بعد افراد خلاق روی مسئله تمرکز می کنند، در این مرحله فعاليت ملموسی مشاهده نمی شود و فرد صرفاً سعی در نظم دادن به تفکرات، اندیشه ها، تجارب و زمینه های قبلی خود جهت نیل به یک ایده دارد که بتواند با آن ایده مسئله اصلی را حل نماید.
درگیری ذهنی عمیق فرد (خود آگاه و ناخودآگاه) فراهم کردن فرصت (جهت تفکر بر مسئله) منجر به خلق و ظهور ایدهای جدید و بدیع می شود. در نهایت فرد خلاق در صدد بر می آید صلاحیت و پتانسیل ایده ی خویش را به اثبات برساند.
این مطلب را هم بخوانید: خلاقیت در کسب و کار (5 راهکاری که هر مدیری باید بداند.)
اما آیا هر حل کردن با خلق کردنی را می توان یک پدیده ی خلاقانه نامید؟
در این باره، صاحب نظران معتقدند که، هر پدیده ی خلاقه ای حتما باید واجد عنصر تازگی و نو بودن، باشد تا امتیاز خلاقیت را پیدا کند. در کنار این ویژگی، باید به عنصر مناسب و مفید بودن، خلاقیت نیز توجه کرد؛ زیرا تازگی و جدید بودن یک پدیده، بی آن که دارای منافع و فوایدی باشد، ارزش چندانی نخواهد داشت. بنابراین، از مجموع این نظرها می توان نتیجه گرفت که:
“خلاقیت به معنای خلق کردن چیزی تازه و منحصر به فرد است که به گونه ای مناسب و مفید، موجب حل یک مسأله، سؤال یا نیاز علمی، صنعتی و یا اجتماعی شود.”
همان طور که در تعریف خلاقیت (تعریف خلاقیت چیست؟) اشاره گردید، خلق کردن به معنای تلفیق یا ترکیبی جدید از چیزهاست. به نظر می رسد این تعریف قادر نیست پوشش کاملی برای مفهوم خلاقیت پدید آورد. پس در این حالت، ناگزیریم از مفهوم دیگری تحت عنوان «ابداع، صحبت کنیم که به معنای پدید آوردن چیزی نو و یگانه از هیج است.»
در این تعریف، خلاقیت به چیزی تشبیه می شود که از قبل نبوده و از هیج پدید آمده است از این رو ابداع را باید شکل عالی تری از خلاقيت دانست.
با توجه به این ویژگی، باید اذعان نمود که انسان بیشتر موجودی خلاق است تا مبدع؛ زیرا خلاقیت انسان عمدتا برگرفته از یک الگو با طرح تغير یافته از چیزهای قبلی است.
با این حال، متخصصان مدیریت، نوآوری را مترادف با «ابداع» می دانند و معتقدند نوآوری، فرآیند پایانی خلاقیت و به عبارتی جلوه و نمود بیرونی آن می باشد، که به صورت یک محصول یا تولید بدیع و تازه آشکار می شود. در حقيقت، به زعم آنان، آنچه موجب نو آوری می شود، توان خلاقی فرد است که او را به سوی نو آوری در کار و تولید می کشاند.
نتیجه گیری:
می توان گفت خلاقیت امری مهم است که هر فردی آن را دارد و تنها تفاوت افراد میزان استفاده آنها از توانایی ذهن و تفکرشان است که با تمرین می توان آن را بهبود داد. برای سازمان ها هم راهکارهای خلاقانه حل مسائل، می تواند بسیار کاربردی باشد که در این راستا دوره مجازی حل مسئله با رویکرد شش کلاه تفکر یکی از بهترین آموزش ها و پیشنهادها می تواند باشد. با کلیک بر روی تصویر زیر توضیحات این دوره را مشاهده نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید