تعریف اثربخشی و کارایی چیست؟
تعریف اثربخشی و کارایی چیست؟: یکی از موضوعاتی که زیاد می شنویم و زیاد گفته می شود، کارایی و اثربخشی است. این عبارت ها در جلسات مدیریتی هم بسیار گفته می شود. مانند این پروژه باید اثربخشی لازم را داشته باشد، این روش نمی تواند اثربخش باشد، این تبلیغاتی اثربخش است و ….
اما مفهوم این عبارت ها دقیقاً چیست؟ دراین مطلب به تعریف دقیق این دو عبارت می پردازیم.
تعریف اثربخشی (Effectiveness):
تعریف آکادمی اثربخشی این است: میزانی كه فعالیت های برنامه ریزی شده تحقق یافته و نتایج برنامه ریزی شده بدست آمده است.
مطابق تعریف فوق هرگاه صحبت از برنامه ریزی و یا زمان شد باید به دنبال تعریف اثربخشی باشیم. به عنوان مثال شاخص برنامه تولید، تحویل به موقع و …
به عنوان مثال فرض کنید برای پروژه ای مدت زمان 100 روز تا اتمام را تعریف کرده اید. اگر این پروژه دقیقا در 100 روز تمام شود اثربخشی شما 100% می باشد.
تعریف عامیانه تر اثربخشی که از آن یاد می شود: کار را به درستی تعریف کنیم.
هرگاه صحبت از اثربخشی می شود بدنبال مفهوم ارتباط فعالیت با هدف و برنامه ها هستیم، زمانی که بتوانیم بهتر به برنامه ها دست پیدا کنیم، اثربخش تر بوده ایم.
- اثربخشی اجرای پروژه در زمان مقرر
- اثربخشی تبلیغات براساس میزان افزایش فروش
- اثربخشی فردی که بصورت تلفنی محصولی را می فروشد
این مطلب را از دست ندهید: اثربخشی آموزش با الگوی کرک پاتریک
تعریف کارایی (Efficiency):
رابطه میان نتایج بدست آمده با منابع استفاده شده را کارایی می گویند
براساس این تعریف زمانی که صحبت از منابع مانند پول یا منابع انسانی می آید، صحبت از کارایی است، بعنوان مثال شاخص سود، کاهش هزینه های تولید، نسبت نیروی انسانی به تولید و ….
بعنوان مثال در همان پروژه بالا شما قصد داشته اید به 1000 تومان و 5 نفر نیرو کار را تمام کنید اما این کار با 1500 تومان و 7 نفر انجام شده، در این صورت کارایی شما در این پروژه مطلوب نمی باشد.
تعریف عامیانه تر کارایی : کار را به درستی انجام دهیم.
در کارایی بدنبال ارتباط مصرف منابع با اقدام های می گردیم. هر چه بتوان یک کار را با منابع کمتری انجام و به اتمام رساند، کارایی بیشتری داریم.
- اتمام پروژه با منابع مالی و انسانی برآورد شده
- تعداد تماس با مشتری ها در یکساعت
- تعداد بیلبوردهای اکران شده در تبلیغات با توجه به بودجه در نظر گرفته شده
این مطلب را از دست ندهید: تعریف بهره وری چیست؟ عوامل اثرگذار در بهره وری کدامند؟
اما سوال اینجاست که کدام یک بهتر هستند، آیا باید به دنبال کارایی بود یا اثربخشی؟
سازمان های پیشرو همواره توجه ویژه ای به هر دو شاخص اثربخشی و کارایی دارند و سعی می کنند در سازمان هر دو شاخص اندازه گیری شود. زمانی می توانیم بگوییم بهره وری سازمانی در حد مطلوبی است که هر دو شاخص اثربخشی و کارایی در حد مطلوب باشد.
همانطور که در تعاریف عامیانه گفتیم زمانی کاری صحیح است که هم درست تعریف شود و هم درست انجام شود. شاید شما هم شنیده باشید که فردی که بصورت حرفه ای دزدی می کند کارایی بالایی دارد چرا که کارش را بدرستی انجام می دهد اما چون کار را بدرستی تعریف نکرده است اثربخشی مناسبی ندارد.
این موضوع را می توان در تصویر زیر نیز مشاهده کرد.
مبحث اثربخشی و کارایی از موارد مهم در تدوین شاخص های مدیریتی در استاندارد ایزو 9001 می باشد.
در صورتی که تمایل به شرکت در دوره مجازی ISO 9001:2015 دارید بر روی تصویر زیر کلیک نمایید
دیدگاهتان را بنویسید