7 گام پیاده سازی HACCP
7 گام پیاده سازی HACCP : یکی از استانداردهای مهم در شرکت هایی که در زنجیره مواد غذایی مطرح است، استاندارد HACCP است. این استاندارد با تجزیه و تحلیل نقاط پر خطر در فرآیند تولید و ارائه خدمات، سعی می کند محصولاتی ایمن را به مصرف کننده ارائه کند.
برای اجرای این استاندارد لازم است 7 گام و 7 اصل مهم را مورد توجه قرار داد تا بتوان این استاندارد را پیاده سازی کرد.
1- انجام تجزیه و تحلیل خطر:
در این مرحله با مشخص کردن فرآیند تولید و مراحلی که محصولات تولید می شود، سعی می شود به بررسی تمام فرآیند تولید پرداخت تا مشخص شود در هر کدام از مراحل آیا خطرات بالقوه ای وجود دارد یا خیر. خطرات می تواند شیمیایی، فیزیکی و یا میکروبی باشد.
مخاطرات بیولوژیک (میکروبی): کنترل درجه حرارت و زمان – حرارت دادن (پاستوریزاسیون واسترلیزاسیون) – سردسازی و انجماد – خشک کردن – تخمیر و کنترل pH – شستشو و ضدعفونی – رعایت بهداشت فردی کارگران و…
مخاطرات شیمیایی: کنترل مواد اوّلیه -کنترل فرآیند تولید و فرمولاسیون و…
مخاطرات فیزیکی: کنترل مواد اوّلیه -کنترل فرآیند تولید – کنترل شرایط محیطی و…
2- تعیین نقاط بحرانی (CCP):
نقطه کنترل بحرانی (Critical Control Point): عبارت است از نقطه و یا مرحله ای از فرآیند تولید که کنترل آن بمنظور پیشگیری، حذف و یا کاهش مخاطرات تا حد قابل قبول، ضروری می باشد.
برای شناسایی نقاط بحرانی از ابزار درخت تصمیم گیری استفاده می شود، که می تواند به شما نشان دهد که کدام مرحله از تولید شما نقطه بحرانی است و کدام را باید تحت کنترل قرار دهید.
3- برقراری حد و حدود بحرانی:
حدود بحرانی(Critical Limits): عبارتند از معیارهایی که پذیرفتنی را از ناپذیرفتنی جدا می سازند.
حدود بحرانی محدوده هایی هستند که برای قضاوت در مورد اینکه آیا یک عملیات تولید ،ایمنی و سلامت ماده غذایی را تأمین می نماید یا خیر، بکار می روند.
حدود بحرانی باید قابل اندازه گیری باشد و در زمان های مشخص این اندازه گیری انجام شود. به عنوان مثال مواردی مانند درجه دما، فشار، بارمیگروبی و … می تواند بعنوان حدود بحرانی مورد استفاده قرار بگیرد.
4- برقراری سیستمی برای پایش و کنترل نقاط بحرانی(CCP):
در این مرحله باید روش های نظارت و پایش بر هر یک از نقاط کنترل بحرانی مشخص شود. در این مرحله باید به موارد زیر دقت شود.
– چه چیزی باید کنترل شود؟ (What)
– چگونه باید کنترل شود؟ (How)
– چه زمانی باید کنترل شود؟ (When)
– توسط چه کسی؟ (Whom)
5- برقراری اقدام اصلاحی برای مواقعی که پایش نشان دهنده عدم کنترل بر نقطه بحرانی باشد.
هرگاه که از حدود بحرانی عبور کنیم باید اقدام اصلاحی مورد نیاز صادر شود تا از تکرار مجدد این خطا و بروز و ایجاد آلودگی در مواد غذایی جلوگیری شود.
6- برقراری روش هایی برای تصدیق که تایید کند سیستم HACCP بصورت اثربخش عمل می کند.
تصدیق شامل روش های پایش برای اطمینان از این است که مطمئن شویم سیستم HACCP بصورت موثر کار می کند. این کار شامل ممیزی ها و بررسی های مختلف است تا مطمئن شویم فرآیند بخوبی انجام می شود.
7- برقراری روش های مستند سازی
یکی از مهمترین مواردی که در پیاده سازی و اجرای استانداردها وجود دارد این است که الزامات مستند شود تا بتوان سیستم را بخوبی پیش برد، برخی از مواردی که در مستندسازی سیستم HACCP مطرح است، به شرج زیر است:
– حفظ سابقه صحیح و کارا در HACCP ضروری است.
– مستندات و سوابق می تواند با توجه به ماهیت سازمان متغیر باشد.
– مستندات می تواند شامل: طرح HACCP، روش های اجرایی، دستورالعمل های کاری باشد
– سوابق می تواند شامل: ثبت فعالیت ها، انحراف ها و اقدام های اصلاحی و … باشد.
پیشنهاد می کنیم برای آشنایی بیشتر با الزامات سیستم تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی در دوره مجازی HACCP شرکت نمایید. برای مشاهده توضیحات و سرفصل دوره، برروی تصویر زیر کلیک نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید