مراحل مختلف فرآیند تصمیم گیری چیست؟
مراحل مختلف فرآیند تصمیم گیری چیست؟ تصمیم گیری مستلزم یک فرآیند فکری منظم است و مراحل مختلفی را داراست. ابتدا باید موضوع یا مشکل مورد نظر را به دقت شناسایی و هدف ها را اولویت بندی کرد، در این مرحله سعی می شود تعریف صحیح و کاملی از مسئله داشت و سپس براساس صورت مسئله دقیقی که تعریف شده است، راه حل های مختلف را ارائه کرد. (معمولاً در یافتن راه حل ها از طوفان فکر استفاده می شود)
سپس با تجزیه و تحلیل یک موقعیت خاص می توان راه حل های غیرعملی یا غیر متحمل را مشخص و آنها را حذف کرد.
با این کار تعداد گزینه های ممکن کاهش می یابد و همه آنها مورد ارزیابی دقیق قرار می گیرند. در این مرحله می توان نظرات مختلف افراد را فهرست کرد و سپس با در نظر داشتن هدف نهایی، به ارزیابی نقاط قوت و ضعف هر یک از آنها پرداخت. زمانی که افراد مختلف برای یک مسئله ایده و راه حل می دهند می توان راه حل های مختلفی را ایجاد کرد و سپس با همکاری همان تیم، راه حل ها را بررسی کرد و بهترین راهکارها را انتخاب نمود و در نهایت لازم است که برای اجرای تصمیم یک برنامه عملی ارائه شود. برنامه ای که در آن مشحص باشد که چه کاری، در چه زمانی و توسط چه کسی باید انجام شود. (تعريف تصمیم گیری چیست؟)
در ادامه برخی دیگر از ضروریت های تصمیم گیری، که در کتاب مدیر نوشته دکتر آقایی به آنها اشاره شده است را با هم مرور می کنیم:
مقایسه راه حل ها:
بیشتر تصمیم ها در جهت حل مشکل اتخاذ می شوند. مدیران راه حل مشکلات را به شیوه های مختلفی پیدا می کنند. به عنوان مثال ممکن است مدیر بتواند براساس یک سری واقعیت ها و اعداد و ارقام به راه حل درست و روشنی برسد، و یا با تکیه بر بینش خود (که از راه تجربه به دست آمده است) راه حل درست را احساس کند. گاهی اوقات ممکن است راه حلی وجود داشته باشد که آزمایش آن مستلزم اجرا کردن یا شبیه سازی یک موقعیت مشابه باشد و یا ممکن است راه حلی در کوتاه مدت مؤثر باشد، ولی در بلند مدت فاقد اثربخشی لازم باشد (مانند صرف مبالغ زیادی پول برای رفع تنگناهای تولید در یک کارخانه).
در برخی موارد هم ممکن است یک راه حل مبهم وجود داشته باشد، یعنی راه حلی که به ظاهر عملی است ولی حد و مرز مشخصی ندارد (مانند عرضه یک محصول جدید به بازار و انتظار دیدن تأثیر آن بر مؤلفه های بازار)
به هر حال یکی از اقدام های ضروری برای تصمیم گیری که مدیران باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند، مقایسه و بررسی راه حل های مختلف است. اگر این اقدام به خوبی صورت نگیرد، می تواند سردرگمی را برای مدیران ایجاد کند و در نهایت تصمیم درستی اتخاذ نشود. / (تعریف تحقیقات بازاریابی و کاربرد آن در سازمان)
شناخت خطرات احتمالی:
اکثر تصمیم گیری ها مستلزم خطر پذیری هستند. برخی تصميم ها خطر پذیری کمتر و برخی دیگر خطر پذیری بیشتری را می طلبند. گاهی اوقات مزیت های خطرپذیری آن قدر چشمگیر است که علی رغم این که از لحاظ نظری راه حل های مختلفی وجود دارد، عملا هیچ یک از آنها مدنظر قرار نمی گیرند. این حالت ممکن است به دلیل یک تصمیم گیری نادرست اولیه به وجود آید.
به عنوان مثال فرض کنید شرکتی برای سرمایه گذاری در احداث یک کارخانه جدید منابع مالی خود را توسعه داده است. این شرکت می تواند پروژه مورد نظر را به طور موقت رها کند اما این کار ممکن است با خطر کاهش سریع توان مالی شرکت همراه باشد. از طرفی اگر کارخانه به اهداف پیش بینی شده برسد شاید بتوان از بروز این حالت جلوگیری کرد. بنابراین عقب نشینی در این وضعیت در مقایسه با ادامه کار مستلزم خطرپذیری بیشتری است. همچنین فراموش نکنید که باید مراقب خطرات جانبی نیز باشد. مثلا ممکن است کاهش تعداد کارکنان تصميم مناسبی باشد . اما تنها به شرطی که موجب کاهش کیفیت ارائه خدمات به مشتری نشود.
لازم است مدیران در زمان تصمیم گیری اشراف کاملی به خطرات هر تصمیم داشته باشند و آینده تصمیم را هم بررسی کنند که آیا این اقدام می تواند در آینده نزدیک مشکلاتی برای سازمان ایجاد کند یا خیر.
ارزیابی راه حل های مختلف:
گاهی اوقات می توان میزان خطر پذیری را کاهش داد (مثلا با آزمایش یک تصمیم در بازار یا از طریق ایجاد یک موقعیت مشابه). به عنوان مثال اگر یک محصول جدید در بازار با مشکل روبرو شود (مثلا به هدف های از پیش تعیین شده نرسد و موجب اتلاف سرمایه شود) می توانید برخی از راه حل های زیر را مدنظر قرار دهید و پیامد مالی هر یک از آنها را نمونه آزمایی کنید.
- قطع فوری تولید برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر؛
- تجدید قوا برای ادامه بازاریابی (با همان روش قبلی)؛
- عوض کردن گروه مسئول بازاریابی محصول و واداشتن آنها به تجدیدنظر در تبلیغات بازاریابی؛
- طراحی مجدد محصول و آغاز فعالیت های تبلیغاتی؛
- فروش محصول به شرکت دیگر و طراحی و تولید یک محصول جدید.
به عنوان مثال ممکن است در مثال بالا تصمیم درست مدیران در این وضعیت آن است که محصول مجددا طراحی و فعالیت تبلیغاتی از سر گرفته شود. انتخاب این راه حل بهترین چشم انداز را در بلندمدت و معقول ترین هزینه ها را در کوتاه مدت به همراه خواهد داشت.
مهم این است که مدیران بتوانند راه حل ها و راهکارهای مختلف را بررسی کنند و براساس این بررسی ها بتوانند بهترین راهکار را انتخاب کنند.
در این مسیر سوال هایی می تواند به ما کمک کند تا بهتر و سریع تر به آنچه می خواهیم دست یابیم.
سؤال هایی که باید از خود بپرسید
هدف های کوتاه مدت و بلندمدت ما کدامند؟
آیا این محصول | خدمات | ایده برای ما سودآور است؟
برای بازاریابی چقدر انرژی لازم است؟
آیا استخدام نیروی جدید ضرورت دارد؟
اگر وضعیت بازار تغییر کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟
بدترین حالت ممکن چیست و چگونه می توان با آن کنار آمد؟
نتیجه گیری:
تصمیم گیری یکی از مهمترین مهارت هایی است که یک مدیر باید به آن مسلط باشد و بتواند در زمان درست، تصمیم درست بگیرد و همچنین بتواند راهکارهای مختلف را شناسایی کرده و تصمیم بگیرد که کدام راهکار، مناسب تر است و بازدهی بهتری دارد.
پیشنهاد می کنیم برای تسلط بیشتر به موضوعات حل مسئله، در دوره مجازی حل مسئله با روش 6 کلاه تفکر شرکت نمایید، برای مشاهده توضیحات دوره می توانید بر روی تصویر زیر کلیک نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید